Η Σκιάθος στο ιστορικό προσκήνιο

ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ (1100π.χ.)
Σύμφωνα με όσα γράφονται στην "Περιήγησιν" το νησί κατά τους προϊστορικούς χρόνους,κατοικήθηκε από τους Πελασγούς, λαό προελληνικό που κατέβηκε από την Θράκη. Δεν αποκλείται όμως πριν την εγκατάσταση των Πελασγών στη Σκιάθο το νησί να είχε κατοικηθεί από Κάρες που όπως μας λέει ο Θουκιδίδης,σε πολλά ελληνικά νησιά στα παλιά εκείνα χρόνια ήρθαν και εγκαταστάθηκαν.
Αλλά πολύ πιθανόν φαίνεται ότι το νήσι κατοικήθηκε και από άλλους λαούς μετά την εγκατάσταση των Πελασγών. Πιθανότατα να είχα έρθει Κρήτες που γνωρίζουμε ότι είχαν καταλάβει την γειτονική Πεπάρηθο (σημερινή Σκόπελος).
Στην υπόθεση αυτή συνηγορεί και το γεγονός ότι ένα από τα λατρευτικά ονόματα το θεού Διόνυσου ο οποίος λατρεύοταν στα νησιά που κατέλαβαν οι Κρήτες ήταν το "Σκιάνθιος", επίθετο που μοιάζει με το όνομα του νησιού.
Αλλά πολύ πιθανόν φαίνεται ότι το νήσι κατοικήθηκε και από άλλους λαούς μετά την εγκατάσταση των Πελασγών. Πιθανότατα να είχα έρθει Κρήτες που γνωρίζουμε ότι είχαν καταλάβει την γειτονική Πεπάρηθο (σημερινή Σκόπελος).
Στην υπόθεση αυτή συνηγορεί και το γεγονός ότι ένα από τα λατρευτικά ονόματα το θεού Διόνυσου ο οποίος λατρεύοταν στα νησιά που κατέλαβαν οι Κρήτες ήταν το "Σκιάνθιος", επίθετο που μοιάζει με το όνομα του νησιού.

ΑΡΧΑΪΚΑ ΚΑΙ ΚΛΑΣΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ (1100-338 π.χ.)
Έπειτα από τους παλιούς αυτούς κατοίκους, τη Σκιάθο κατοίκησαν Χαλκιδείς.
Οι Χαλκιδείς ήταν Ίωνες που ήρθαν στη Σκιάθο την περίοδο της αποικιακής τους δραστηριότητας που αρχίζει από τον Η' αιώνα και μετά.
Φαίνεται ότι έφτασαν στο νησί τον Ζ' ή ΣΤ' αιώνα σε κάποια από τις πορείες τους για να ιδρύσουν αποικίες στη Χαλκιδική.
Έκτισαν την πόλη τους στα νοτιοανατολικά του λιμανιού πάνω στο ύψωμα, ώστε να κυριαρχεί σ' ολόκληρο το μεγάλο όρμο και το εσωτερικό διπλό λιμάνι.
Η πόλη ήταν περιτειχισμένη με τείχος από τετράγωνους μαρμάρινους λίθους, μεγάλους και ακατέργαστους και επικοινωνούσε με την ενδοχώρα και το λιμάνι με δύο πύλες.

Η πόλη αυτή έζησε σ' όλη τη διάρκεια των κλασικών, ελληνιστικών και βυζαντινών χρόνων μέχρι την εποχή που δημιουργήθηκε η μεσαιωνική πόλη, το Κάστρο, στο βόρειο τμήμα του νησιού.
Η Σκιάθος παρουσιάζεται πάλι στο ιστορικό προσκήνιο την περίοδο των Περσικών Πολέμων όπως μας λέει ο Ηρόδοτος, το 480 π.χ., όταν ο περσικός στόλος
κατέβαινε από τη Θεσσαλονίκη, οι Έλληνες που τον περίμεναν στο Αρτεμίσιο της Εύβοιας ειδοποιήθηκαν με πυρσούς από τη Σκιάθο.

Φαίνεται λοιπόν ότι η Σκιάθος την περίοδο αυτή βοήθησε τους Έλληνες και ίσως να ήταν από τις λίγες πόλεις που δε "εμήδισαν" .
Όταν το 478/7 π.χ. συστήθηκε η Α'Αθηναϊκή Συμμαχία, η γνωστή ως συμμαχία της Δήλου, η Σκιάθος ακολούθησε τους Αθηναίους.

Για την καταβολή του φόρου, οι Αθηναίοι χώρισαν τις συμμαχικές πόλεις σε περιοχές και όπως διαπιστώνεται από τους " φορολογικούς καταλόγους" που σώζονται σε αττικές επιγραφές, η Σκιάθος συμπεριλαμβανόταν στη Θρακική περιοχή ή στον "από Θράκης φόρον" και πλήρωνε χίλιες δραχμές το χρόνο, ποσό πολύ μικρό, που φανερώνει ότι η Σκιάθος ήταν φτωχή τα χρόνια εκείνα.
Την περίοδο αυτή της Αθηναϊκής συμμαχίας η Σκιάθος όπως και οι άλλες πόλεις της,συμμαχίας είχε αυτονομία και δημοκρατική διοίκηση.
Είχε δηλαδή Βουλή, εκκλησία του δήμου και επώνυμο άρχοντα.
Αλλά όπως είναι γνωστό, τελικά,η συμμαχία εξελίχτηκε σε ηγεμονία και κυριαρχία των Αθηναίων σε βάρος των συμμάχων .

Με το τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου το 404 π.χ., την ήττα των Αθηναίων και την επικράτηση των Σπαρτιατών, η Σκιάθος ήρθε στα χέρια της Σπάρτης και το πολίτευμα της έγινε ολιγαρχικό.
Το 386 π.χ. με την Ανταλκίδειο ή Βασίλειο ειρήνη, σύμφωνα με την οποία όλα τα νησιά εκτός τη Λήμνο, Ίμβρο και Σκύρο στα οποία οι Αθηναίοι είχαν στείλει κληρούχους, απόκτησαν την αυτονομία τους, κηρύχτηκε και η Σκιάθος επίσημα ανεξάρτητη.
Οι Σπαρτιάτες όμως παραβίασαν τις διατάξεις της ειρήνης και σύντομα κατέλαβαν πάλι τη Σκιάθο μαζί με άλλα νησιά, όπου τοποθέτησαν στρατιωτική φρουρά και επέβαλαν βαριά φορολογία.

Το 378/7 π.χ. όταν η Αθήνα συστήνει την Β' Αθηναϊκή συμμαχία, μια πραγματικά αμυντική συμμαχία αυτή τη φορά, με σκοπό ν' αντικρούσει τις επεκτατικές διαθέσεις των Σπαρτιατών,η Σκιάθος τάχτηκε και πάλι μαζί της.
Στη Β' αυτή Αθηναϊκή ηγεμονία με τους δημοκρατικούς θεσμούς και την αυτονομία, η Σκιάθος παρέμεινε περίπου 40 χρόνια.
Και φαίνεται ότι στο διάστημα αυτό η οικονομική κατάστασή της βελτιώθηκε τόσο, ώστε στα μέσα περίπου του Δ' π.χ. αιώνα έκοψε χάλκινα νομίσματα με την παράσταση της κεφαλής του Ερμή από τη μία πλευρά και του κηρύκειου με τη λέξη CΚΙΑΘΙ από την άλλη.

Αργότερα το νησί χρησιμοποιήθηκε από τους Αθηναίους ως ναύσταθμος και βάση στις επιχειρήσεις τους κατά του Φιλίππου Β' της Μακεδονίας.
Το 338 π.χ. μετά τη μάχη της Χαιρώνειας, που ουσιαστικά έφερε το τέλος της ανεξαρτησίας στα κράτη της Ν. Ελλάδας και την επικράτηση των Μακεδόνων, η Σκιάθος περιήλθε στην κυριαρχία τους.


ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΡΩΜΑΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ (338 π.Χ.-330 μ.Χ.)
Μακεδόνες εγκατέστησαν στη Σκιάθο πολίτευμα ολιγαρχικό και το νησί έζησε ανενόχλητο για πολλά χρόνια.
Ιστορικά εμφανίζεται πάλι από την εποχή του Φιλίππου Ε' (238-279π.Χ.) του Μακεδόνα βασιλέα που την εποχή εκείνη βρισκόταν σε πόλεμο με τους Ρωμαίους.
Η Σκιάθος εκείνα τα χρόνια δεινοπαθεί αρκετά γιατί οι πολεμικές επιχειρήσεις διαδραματίζονται στις γύρω περιοχές.
Όταν αρχίζει ο Β' Μακεδονικός πόλεμος το 200/199 π.χ. ο Φίλιππος δίνει διαταγή να καταστραφούν η Σκιάθος και Σκόπελος ώστε να μην πέσουν στα χέρια του εχθρικού ναυτικού και χρησιμοποιηθούν εναντίον του.
Και πραγματικά το ίδιο έτος φτάνει στο νησί ο Ρωμαϊκός στόλος και ο στόλος του Αττάλου Α' της Περγάμου που ήταν σύμμαχος της Ρώμης και παίρνουν σαν λεία ό,τι είχε απομείνει από την ερήμωση του Φιλίππου.
Παρά τη μεγάλη έκταση της καταστροφής η πόλη γρήγορα συνήλθε και μετά την ήττα του Φιλίππου στις Κυνός Κεφαλές το 197 π.χ. αποκαταστάθηκε το δημοκρατικό πολίτευμα.

Με την κατάλυση του Μακεδονικού κράτους το 168 π.χ. οι Ρωμαίοι παρεχώρησαν στις Ελληνικές πόλεις-κράτη κάποιες ελευθερίες.
Τελικά όμως το 146 π.χ. ολόκληρη η Ελλάδα υποδουλώθηκε στους Ρωμαίους και η Σκιάθος ακολούθησε την ίδια τύχη.
Το 42 π.χ. μετά τη μάχη των Φιλίππων ο νικητής Αντώνιος χάρισε τη Σκιάθο μαζί με κάποια άλλα νησιά στους Αθηναίους ως ένδειξη ευχαριστίας για τη φιλική προς αυτόν συμπεριφορά τους.

Κοντά στους Αθηναίους με δημοκρατικό πάλι πολίτευμα έζησε η Σκιάθος έως και αρκετά χρόνια